Promieniowanie UV, czyli promieniowanie ultrafioletowe dociera do naszych oczu codziennie za sprawą słońca. Choć część jego działań jest dobroczynna dla naszego organizmu, inna część może być odpowiedzialna za niektóre schorzenia i problemy, zwłaszcza w kontekście narządu wzroku. Jaki wpływ ma UV na zdrowie oczu? Jak się przed nim chronić? Sprawdź nasz artykuł i dowiedz się więcej w tym temacie. 

Promieniowanie UV - co to takiego?

Promieniowanie ultrafioletowe emitowane jest przez słońce praktycznie każdego dnia. Może przenikać także przez chmury - i to aż w 80%! Dlatego też obecne jest w naszej codzienności nawet wtedy, gdy wydaje się, że go nie ma. UV to nic innego jak promieniowanie elektromagnetyczne. Za zatrzymywanie szkodliwych promieni odpowiada warstwa ozonowa - niestety, część z nich i tak dociera do powierzchni. Długość jego fali wynosi od 10 do 400 nm. To, jak długa jest fala, zależy od jej rodzaju. Wyróżniamy trzy: UVA, UVB i UVC. 

Wpływ promieniowania UV na człowieka i otoczenie

- UVA to typ promieniowania ultrafioletowego o najdłuższej fali. Waha się ona od 320 do 400 nanometrów i odpowiada za około 95% promieniowania UV docierającego do Ziemi. Dzieli się na dwa podzakresy: UVA1 (320–400 nm) i UVA2 (320–340 nm). Fale te wnikają głęboko w ciało. Sięgają nie tylko skóry właściwej, ale nawet tkanki podskórnej. Mają duży udział w procesie starzenia się skóry spowodowanego światłem, tzw. fotostarzeniu. Co ważne, oddziałują przez cały rok, niezależnie od pogody i pory roku, dlatego codzienna ochrona przeciwsłoneczna, również zimą, ma kluczowe znaczenie, zarówno dla skóry, jak i oczu.

- UVB to promieniowanie o średniej długości fali - od 280 do 320 nanometrów, z największą skutecznością działania przy 280 nm. Ono nie wnika głęboko: sięga tylko najniższych warstw naskórka, ale jego wpływ na organizm jest wyraźny. Pobudza syntezę melaniny, odpowiada za produkcję witaminy D, ale może także prowadzić do reakcji zapalnych i poparzeń słonecznych. To właśnie UVB najczęściej kojarzymy z opalenizną, ale też z ryzykiem przegrzania skóry.

- UVC, choć posiada najkrótsze fale (poniżej 280 nm), jest jednocześnie najbardziej energetycznym i agresywnym typem promieniowania UV. W naturalnych warunkach nie dociera do powierzchni Ziemi, ponieważ zatrzymuje je warstwa ozonowa. Istnieje jednak obawa, że wraz z jej osłabieniem UVC może zacząć docierać niżej. Ze względu na swoje silne działanie biobójcze, UVC znajduje zastosowanie głównie w sterylizacji medycznej. Służy do dezynfekowania powietrza, pomieszczeń i powierzchni.

Światło ultrafioletowe a oczy

Jeśli chodzi o oczy, to dla nich praktycznie każdy rodzaj promieniowania nie jest bezpieczny. Gałki oczne pochłaniają światło ultrafioletowe - przez co tym bardziej jest ono dla nich szkodliwe, ponieważ wnika w tkanki wewnętrzne. Sprawia to, że nadmiar UV może powodować następujące konsekwencje:

- zwiększać ryzyko rozwoju zwyrodnienia plamki żółtej,

- powodować nadmierne wysychanie oczu i przyczynić się do rozwoju zespołu suchego oka,

- zwiększać ryzyko rozwoju zaćmy (sprawdź, jakie są różnice między zaćmą a jaskrą),

- powodować oparzenia rogówki,

- może być odpowiedzialne za rozwój tłuszczyku lub skrzydlika,

- przyspieszyć proces starzenia się oczu. 

Nadmiar kontaktu ze światłem UV może prowadzić do poważnego uszkodzenia wzroku, znanego jako retinopatia słoneczna. To schorzenie, w którym dochodzi do fotochemicznego uszkodzenia siatkówki oka, a szczególnie jej najwrażliwszego obszaru: plamki żółtej. Nadmiar energii świetlnej inicjuje powstawanie reaktywnych form tlenu (wolnych rodników), które niszczą komórki światłoczułe. Zmiany te są trwałe i nieodwracalne.

Jak chronić oczy przed UV?

Aby zapewnić swoim oczom bezpieczeństwo, należy odpowiednio je chronić - zwłaszcza w ciepłe i słoneczne dni. Najłatwiej można zrobić to za pomocą dobrej jakości okularów przeciwsłonecznych. Jak wybrać dobre okulary na słońce? Przede wszystkim, skup się na tym, jaką mają kategorię przepuszczalności światła. 
 

• Kategoria 0: przepuszcza od 80 do 100% światła dziennego. Soczewki mają delikatne, żółtawe zabarwienie i są przeznaczone do noszenia przy bardzo słabym nasłonecznieniu, np. w dni pochmurne.
• Kategoria 1: przepuszcza od 43 do 80% światła. Okulary z takimi szkłami nadają się do codziennego użytku, szczególnie w porach przejściowych – wiosną lub jesienią.
• Kategoria 2: przepuszcza od 18 do 43% światła. To uniwersalne szkła, które dobrze sprawdzają się na co dzień, również w trakcie prowadzenia pojazdów – nie są zbyt ciemne i zapewniają dobrą widoczność.
• Kategoria 3: przepuszcza od 8 do 18% światła. Zapewnia skuteczną ochronę w silnym słońcu, dlatego polecana jest podczas wyjazdów do krajów o dużym nasłonecznieniu lub do sportów zimowych, takich jak narciarstwo.
• Kategoria 4: przepuszcza tylko 3 do 8% światła. Szkła są bardzo ciemne i przeznaczone do ekstremalnych warunków, np. podczas wspinaczki górskiej. Nie powinny być używane do prowadzenia pojazdów, ponieważ zbyt mocno ograniczają widoczność.
   

Gdy już wybierzesz odpowiednią kategorię, warto byś zadbał o rodzaj soczewek. My polecamy okulary z polaryzacją. To specjalna powłoka, która sprawia, że soczewki okularów przepuszczają do oka jedynie pionowe wiązki światła, dzięki czemu niwelują efekt oślepiających odblasków. Zatrzymują spolaryzowane światło, dlatego też patrzenie przez nie jest maksymalnie komfortowe i wygodne. 

Wiesz już, jak światło UV działa na oczy. Pamiętaj, by odpowiednio je przed nim chronić - dzięki temu możesz nie tylko zwiększyć swój komfort, ale i zapobiec możliwym zagrożeniom dla Twoich oczu!

Bibliografia:

https://www.wokularach.pl/blog/wplyw-promieni-uv-na-oczy
https://www.laroche-posay.pl/article/promienie-uvb-i-uva-czym-sie-roznia-i-jaki-jest-ich-wplyw-na-skore