Na co dzień rzadko zastanawiamy się w jaki sposób pracują nasze oczy, aby umożliwić nam widzenie otaczającego nas świata. Istnieje proces, który odgrywa kluczową rolę w naszej zdolności do percepcji. Jest nim fiksacja wzroku. Stanowi ona kluczową umiejętność skoncentrowania uwagi wzrokowej na określonym punkcie lub obiekcie, co równocześnie powoduje zawężenie pola widzenia do minimum.

Czym jest fiksacja wzroku?

Fiksacja wzroku to termin związany z naszymi oczami i umysłem. Odnosi się do zdolności utrzymania stabilnego i ostrego widzenia na wybranym punkcie przez pewien czas. To właśnie dzięki fiksacji oka jesteśmy w stanie skoncentrować się na szczegółach i analizować obiekty, które widzimy. Proces fiksacji polega na współpracy między naszymi oczami a mózgiem. Mięśnie oczu współdziałają, aby zapewnić nam precyzyjne i wyraźne widzenie wybranego punktu. Fiksacja oka jest niezbędna, abyśmy byli w stanie m.in. śledzić ruchome obiekty, czytać książki czy rozpoznawać twarze.

Negatywne konsekwencje związane z fiksacją wzroku najczęściej dotykają osób, które są szczególnie narażone na sytuacje wymagające długotrwałej i intensywnej koncentracji wzroku. Wśród nich możemy wymienić kierowców samochodów czy motocyklistów. W wyniku mocnego skupienia się na próbie ominięcia przeszkody, która nagle pojawia się na drodze, pojazd często w nią wjeżdża. Tego typu wydarzenia często mają miejsce ze względu na fakt, że motocykl czy samochód zawsze podążają dokładnie w kierunku, w którym patrzy kierowca.

Mechanizm fiksacji oka - jak to działa? 

Za fiksację wzroku odpowiedzialny jest dołeczek środkowy plamki siatkówki. Oko jest ustawione w taki sposób, że obraz widzianego przedmiotu kieruje się bezpośrednio na tę część gałki ocznej, co jest nazywane fiksacją środkową. Dzięki temu człowiek jest w stanie dokładnie obserwować obiekty znajdujące się przed nim. Proces ten staje się w pełni automatyczny już w pierwszych miesiącach życia i jest nazywany odruchową fiksacją wzrokową. Jednak w miarę upływu czasu, fiksacja wzrokowa staje się całkowicie odruchowa, chociaż nadal można z niej korzystać świadomie.

Utrata fiksacji wzroku

Utrata fiksacji wzroku odnosi się do sytuacji, w których nasze oczy przestają być w stanie utrzymać skupienie na jednym konkretnym punkcie lub obiekcie przez określony czas. To zjawisko może mieć różne przyczyny, zarówno o charakterze fizycznym, jak i psychologicznym. 
 

Przyczyny utraty fiksacji wzroku 

Istnieje wiele czynników, które mogą prowadzić do utraty fiksacji wzroku, w tym:

- Zmęczenie wzroku - długotrwała praca przed ekranem komputera czy intensywne czytanie książki w słabym oświetleniu, mogą skutkować utratą zdolności do fiksacji.

- Problemy zdrowotne - zaburzenia mięśni ocznych, takie jak zespół mięśniowy okoruchowy. Także pewne zaburzenia neurologiczne jak choroba Parkinsona, mogą wpłynąć na zdolność kontrolowania ruchu gałek ocznych i utrzymanie fiksacji wzroku.

- Nadmiar stresu i emocji - często w sytuacjach silnych emocji, stanu stresu czy lęku nasz wzrok staje się rozproszony.
 

Objawy utraty fiksacji wzroku

Utrata zdolności do fiksacji wzroku może objawiać się różnymi symptomami, które wpływają na jakość widzenia, a także na codzienne życie. Poznanie tych objawów jest kluczowe dla rozpoznania problemu i podjęcia odpowiednich działań. Utrata fiksacji wzroku może objawiać się m.in. rozmytym widzeniem, podwójnym widzeniem, trudnościami w koncentracji, bólami głowy, uczuciem zmęczenia oczu, problemami z koordynacją ruchową, dezorientacją i spadkiem wydajności w nauce lub pracy. 
 

Diagnoza i leczenie utraty fiksacji wzroku

W przypadku podejrzenia utraty fiksacji wzroku, kluczowe jest jak najszybsze zdiagnozowanie przyczyny. To może wymagać konsultacji z okulistą lub specjalistą ds. neurologii. Leczenie zależy od przyczyny utraty fiksacji i może obejmować terapie rehabilitacyjne, farmakologiczne czy chirurgię. Wczesne działania mogą pomóc w poprawie jakości widzenia i życia. Dowiedz się jak wygląda wizyta u okulisty i jak się do niej przygotować.

Ćwiczenia na fiksację wzroku

Proces fiksacji wzroku jest umiejętnością, którą można doskonalić i trenować. Regularne przerwy podczas pracy przy komputerze czy oglądaniu telewizji, odpowiednie oświetlenie, zdrowa dieta bogata w składniki odżywcze korzystne dla oczu, właściwe korzystanie z okularów lub soczewek kontaktowych, a także regularne badania wzroku to tylko niektóre z działań, które pomagają w utrzymaniu zdrowego procesu fiksacji wzroku. 

Istnieją również ćwiczenia oczu, które mogą przyczynić się do utrzymania precyzyjnego i wyraźnego widzenia:

1. Ćwiczenie śledzenia wzrokiem 
Wybierz punkt w odległości i staraj się śledzić go wzrokiem przez kilka sekund, a następnie przeskocz wzrokiem i skup się na innym punkcie. To ćwiczenie pomaga poprawić ruch gałek ocznych i zdolność do szybkiego skupiania wzroku na różnych obiektach.

2. Ćwiczenie z kolorami
Znajdź obiekt w Twoim otoczeniu o intensywnym kolorze i skup się na nim przez kilka sekund. Po upływie tego czasu przenieś wzrok na inny przedmiot o zupełnie innym kolorze. Ta praktyka pomaga trenować umiejętność szybkiego przełączania skupienia wzroku. 

Bibliografia:

• https://www.wokularach.pl/blog/fiksacja-wzroku-co-to
• https://portal.abczdrowie.pl/fiksacja-co-warto-o-niej-wiedziec
• https://www.hellozdrowie.pl/fiksacja-problem-nie-tylko-wzrokowy-na-czym-polega/