Mroczek centralny to zaburzenie widzenia, które polega na niewyraźnym widzeniu tego, co w centrum: lub też na całkowitej utracie tej zdolności. Niestety, mroczek centralny rozwija się powoli i niespecyficznie, przez co nie od razu bywa zauważalny. Co to mroczek centralny? Na czym polega, jakie są objawy? Sprawdź i dowiedz się więcej z naszego artykułu.

Co oznacza mroczek centralny?

Mroczek centralny to zaburzenie widzenia zaliczane do grupy ubytków w polu widzenia. Mroczek nie musi być stały: może to być zamglenie lub zaciemnienie. Stałe i ruchome. Odpowiedź na to, co to jest mroczek centralny, brzmi dość ogólnie, bo to po prostu problem z właściwym widzeniem tego, co w centrum. Jak dokładnie się on objawia?

Objawy mroczka centralnego

Objawem występowania mroczka centralnego jest stopniowe pogarszanie się ostrości widzenia w centralnej części pola widzenia, czyli na wprost. 

Osoby, u których wykryto mroczek centralny, opisują go jako szarą, zabrudzoną plamkę o nieregularnych brzegach. Z czasem plamka ta ciemnieje, aż staje się czarna. W miarę upływu czasu mroczek obejmuje coraz większy obszar widzenia, co znacząco utrudnia codzienne funkcjonowanie. Chorzy mają problemy z wykonywaniem codziennych czynności, takich jak czytanie, pisanie, korzystanie z telefonu czy praca przy komputerze. Coraz większe trudności sprawia im rozpoznawanie twarzy oraz dostrzeganie drobnych szczegółów, co uniemożliwia precyzyjne działania. Objawem są również trudności w poruszaniu się. W zaawansowanych przypadkach nawet chodzenie po schodach może stać się niebezpieczne. Dowiedz się więcej o ubytkach w polu widzenia. 

Mroczek centralny a mroczki przed oczami

Na początku dolegliwość ta może przypominać zmętnienia w ciele szklistym, jednak stanowi zupełnie inny rodzaj zaburzenia. Zmętnienie ciała szklistego objawia się dużą ilością mroczków, muszek i plamek w polu widzenia. Zazwyczaj sprawiają wrażenie pływających. Wywołuje je zagęszczanie i sklejanie się włókien kolagenowych w ciele szklistym, czyli w galaretowatej substancji wypełniającej oko. 

Przyczyny mroczka centralnego

Mroczek centralny to bardzo specyficzny problem. Czasami bywa mylony z innymi chorobami i niestety, rozwija się powoli, czasami wręcz niezauważalnie. 

- W wielu przypadkach, gdy pacjent zgłasza mroczek centralny, diagnoza wskazuje na zwyrodnienie plamki żółtej. To schorzenie siatkówki związane z wiekiem niestety sprawia, że widzenie w centrum pola widzenia (a także ostrość widzenia i rozróżnianie kolorów) stopniowo zanika, a mroczek centralny staje się coraz bardziej dokuczliwy.

Jeśli podejrzewasz u siebie mroczek centralny, możesz wykonać prosty domowy test Amslera. Możesz go znaleźć na stronie bezokularow.pl. Pozwoli on wstępnie ocenić, czy mroczek centralny lub inne zniekształcenia widzenia rzeczywiście u Ciebie występują. Badanie to jest wskazane także przy ryzyku innych chorób, które mogą objawiać się mroczkiem centralnym, na przykład dziedzicznej ślepoty Lebera czy choroby Besta. To prosty, samodzielny test, a dokładne instrukcje znajdziesz po pobraniu pliku. 

- Należy jednak podkreślić, że mroczek centralny nie jest objawem zarezerwowanym wyłącznie dla zmian w plamce żółtej. Bardzo groźną przyczyną, dla której może pojawić się mroczek centralny, jest jaskra. Niezależnie, czy jest to jaskra pierwotna, czy wtórna, uszkadza ona nerw wzrokowy, a mroczek centralny może być jednym z sygnałów tego procesu. 

Lista schorzeń, które mogą powodować mroczek centralny jest dłuższa i obejmuje też:

- centralną retinopatię surowiczą, 
- makulopatię, 
- neuropatię nerwu wzrokowego,
- retinopatię cukrzycową. 

W sytuacji, gdy badania okulistyczne nie wyjaśniają przyczyny mroczka centralnego, konieczna jest dalsza diagnostyka, która czasami uwzględnia nawet zmiany nowotworowe w mózgu.

Chociaż mroczek centralny często jest problemem ludzi starszych, to zdarza się, że przyczyny mroczka centralnego (np. wspomniana retinopatia surowicza lub zapalenie nerwu wzrokowego) dotykają także osoby młode.

Co ważne: Warto też wiedzieć, że nie każda ciemna plama to od razu mroczek centralny. Czasami objawy do złudzenia przypominające mroczek centralny pojawiają się u osób z migreną oczną. Taki objaw jest wtedy tymczasowy i stanowi część aury migrenowej.

Diagnostyka i leczenie mroczka centralnego

Co zrobić, gdy zauważysz u siebie objawy mroczka centralnego? Przede wszystkim udaj się na badania do okulisty. On wykona specjalistyczną diagnostykę, która pomoże ocenić, czy symptomy, które u Ciebie występują, wskazują na mroczek centralny. W jej skład wchodzą następujące badania: 

- OCT, czyli optyczna tomografia koherentna, pokazuje szczegółowy przekrój siatkówki.

- Badanie pola widzenia, które ocenia zakres widzenia i wykrywa ubytki w polu widzenia.

- Angiografia fluoresceinowa, obrazuje naczynia krwionośne siatkówki po podaniu barwnika.

- USG oka. Pozwala ocenić struktury wewnętrzne gałki ocznej przy pomocy ultradźwięków.

- Badanie dna oka, które umożliwia ocenę siatkówki, plamki żółtej i naczyń krwionośnych.

- Badanie VEP: mierzy reakcję mózgu na bodźce wzrokowe i ocenia przewodnictwo nerwu wzrokowego.

Jeśli mroczek centralny zostanie u Ciebie zdiagnozowany, lekarz okulista wdroży odpowiednie leczenie. Co ważne, mroczek centralny należy leczyć poprzez leczenie choroby, która go wywołuje. Nie ma zatem jednego konkretnego sposobu na leczenie mroczka centralnego. To specjalista decyduje, jakie kroki należy podjąć.

Bibliografia:

https://www.bezokularow.pl/poradnik/mroczek-centralny-zaburzenie-pola-widzenia
https://www.wokularach.pl/blog/mroczek-centralny-objawy-i-przyczyny