Ubytki w polu widzenia to objaw, który powinien budzić niepokój, szczególnie, gdy występuje często. Zdarza się, że świadczą o chorobach neurologicznych lub poważnych zaburzeniach narządu wzroku. Nie należy ich ignorować zwłaszcza wtedy, gdy pojawiły się nagle. Sprawdź, co oznaczają ubytki w polu widzenia, jakie są ich objawy i sposoby leczenia.

Co to ubytki w polu widzenia?

Każdy człowiek posiada konkretny zasięg tego, jak daleko sięgają jego oczy podczas gdy stoi w miejscu i nie porusza ani sobą, ani gałkami ocznymi. Nazywa się to pole widzenia - norma widzenia obuocznego wynosi około 120 stopni średnicy. Dzięki temu, bez odwracania głowy jesteśmy w stanie dostrzec coś kątem oka: obiekty znajdujące się poza centralnym polem widzenia są niewyraźne, ale nie są niewidoczne. Nasze oko zbudowane jest zatem tak, byśmy bez problemu widzieli zarówno to co w centrum, po bokach, na górze i na dole. Dzięki temu możemy się swobodnie poruszać, prowadzić samochód, chodzić po schodach, czytać, pisać i wykonywać wiele innych czynności. 

Czasami może się jednak zdarzyć, że z powodu różnych zaburzeń w polu widzenia pojawią się ubytki. Oznacza to, że widzenie po jednej lub kilku stronach będzie znacznie osłabione, a nawet całkowicie zaniknie – możesz odnieść wrażenie, jakby ktoś zasłonił część Twojego pola widzenia czarną kartką: to właśnie ubytki w polu widzenia. 

Rodzaje ubytków w polu widzenia

To, jakie objawy będą Tobie towarzyszyć i dawać sygnał o tym, że coś jest nie tak, zależy od rodzaju ubytku w polu widzenia, jakiego możesz doświadczyć.

Pośród nich wymienia się:

- mroczek centralny, którego objawy to zaburzenia widzenia centralnego. Pacjenci z mroczkiem centralnym zazwyczaj skarżą się na ubytek w centrum pola widzenia, który przypomina małą, brudną plamkę: która z czasem zwiększa swój rozmiar. 

- Hemianopię heteronomiczną, której objawy to utrata połowy pola widzenia symetrycznie po obydwóch stronach: od wewnętrznej lub zewnętrznej. 

- Hemianopię homonimiczną, której objawy to utrata widzenia po lewych lub prawych połowach pola widzenia, również symetrycznie w obojgu oczach.

- Horyzontalne uszkodzenie, które objawia się uszkodzeniem “wzdłuż horyzontu”. Jakby podzielić pole widzenia w poziomie, to tego typu uszkodzenie objawia się utratą widzenia w jego górnej lub dolnej części.

Objawy występujące wraz z ubytkami w polu widzenia

Poza brakiem widzenia w konkretnych strefach pola widzenia, do ubytków mogą dołączyć również takie objawy jak:

- mroczki przed oczami,
- problemy z rozpoznawaniem twarzy,
- problemy z czytaniem i pisaniem,
- zaburzenia ostrości wzroku,
- bóle oka,
- brak reakcji źrenic na światło. 

Przyczyny ubytków w polu widzenia

Niezależnie od tego, jakie objawy współtowarzyszą ubytkom w polu widzenia, powinieneś jak najszybciej zgłosić się do specjalisty. Mogą one bowiem świadczyć o:

- zaburzeniach działania kory mózgowej,

- guzie mózgu,

- tętniaku,

- schorzeniach przysadki mózgowej,

- chorobach nerwu wzrokowego,

- udarze,

- stwardnieniu rozsianym,

- cukrzycy (typie I i II),

- nadciśnieniu tętniczym,

- nadczynności tarczycy,

- zapaleniu tętnicy skroniowej,

- jaskrze otwartego kąta przesączania,

- zwyrodnieniu plamki żółtej,

- retinopatii barwnikowej,

- centralnej retinopatii surowiczej,

- odwarstwieniu siatkówki.

Diagnoza ubytków w polu widzenia

To, czy cierpisz na którąś z wymienionych chorób, może stwierdzić jedynie lekarz po przeprowadzeniu odpowiednich badań. Dlatego zalecamy, aby w pierwszej kolejności udać się do okulisty. Specjalista ten przeprowadzi szczegółowe badanie pola widzenia, oceni wysokość ciśnienia wewnątrzgałkowego oraz, jeśli zajdzie taka potrzeba, wykona gonioskopię – badanie kąta przesączania.

Dodatkowo okulista może przeprowadzić szczegółową ocenę dna oka, co pozwoli na wykrycie ewentualnych zmian zwyrodnieniowych, naczyniowych lub neurologicznych. W niektórych przypadkach może także zlecić badanie OCT (optyczną koherentną tomografię), angiografię fluoresceinową lub inne specjalistyczne testy diagnostyczne.

Jeśli lekarz uzna, że przyczyna zaburzeń pola widzenia nie leży w problemach okulistycznych, może skierować Cię do neurologa lub innego specjalisty, np. endokrynologa, kardiologa czy reumatologa, w zależności od podejrzewanej przyczyny.

Leczenie ubytków w polu widzenia

Leczenie ubytków w polu widzenia zależy przede wszystkim od przyczyny, która je wywołała. Ubytki same w sobie nie są odrębną chorobą, lecz objawem wskazującym na nieprawidłowości w funkcjonowaniu organizmu. Dlatego kluczowe jest postawienie właściwej diagnozy i ustalenie, co je spowodowało.

- W przypadku schorzeń okulistycznych, takich jak jaskra, leczenie może obejmować stosowanie kropli obniżających ciśnienie wewnątrzgałkowe, zabiegi laserowe (np. trabekuloplastykę) lub, w zaawansowanych przypadkach, operację. 

- Jeśli przyczyną jest zwyrodnienie plamki żółtej, lekarz może zalecić terapię zastrzykami anty-VEGF, zabieg laserowy lub inne metody mające na celu spowolnienie postępu choroby.

- Jeśli ubytki w polu widzenia wynikają z problemów neurologicznych, takich jak udar mózgu, stwardnienie rozsiane czy guz mózgu, kluczowe jest wdrożenie leczenia neurologicznego, które może obejmować rehabilitację, farmakoterapię lub interwencję chirurgiczną. 

- W przypadkach spowodowanych zaburzeniami metabolicznymi, np. cukrzycą, konieczne jest ścisłe kontrolowanie poziomu cukru we krwi, a w przypadku nadciśnienia tętniczego – utrzymywanie prawidłowego ciśnienia krwi za pomocą leków i zmiany stylu życia.

Niektóre przyczyny ubytków w polu widzenia, jak odwarstwienie siatkówki czy zapalenie tętnicy skroniowej, wymagają pilnej interwencji lekarskiej, gdyż zwłoka w leczeniu może prowadzić do trwałej utraty wzroku. Dlatego niezwykle istotne jest, aby w przypadku wystąpienia jakichkolwiek niepokojących zmian, kropek i innych ubytków w polu widzenia niezwłocznie skonsultować się z lekarzem i podjąć odpowiednie działania terapeutyczne.

Bibliografia:

https://www.bezokularow.pl/poradnik/co-oznaczaja-ubytki-w-polu-widzenia
https://www.wokularach.pl/blog/ubytki-w-polu-widzenia-wazny-objaw-choroby