Dyskomfort, swędzenie i uczucie pieczenia to objawy, których zapewne doświadczył niejeden z nas - występują, gdy do oka dostanie się ciało obce. Intruz w oku nie jest niczym przyjemnym. Zdarza się nawet, że może stanowić zagrożenie dla zdrowia - szczególnie w sytuacji, gdy do oka dostanie się coś twardego lub ostrego. Wtedy należy reagować szybko, aby nie doszło do uszkodzeń gałki ocznej. Aby wiedzieć, jak i kiedy reagować, warto znać objawy obecności ciała obcego w oku oraz zasady udzielania pierwszej pomocy w takiej sytuacji. Wszystkie te informacje zebraliśmy w tym artykule. Sprawdź!

Ciało obce w oku: definicja

Według Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób ICD-10 ciało obce w oku posiada oznaczenie T15. Oznacza ciało obce, które dostało się do zewnętrznej części oka. Kolejno posiada następujące klasyfikacje: 

• T15.0: Ciało obce w rogówce.
• T15.1: Ciało obce w worku spojówkowym.
• T15.8: Ciało obce w innych i licznych zewnętrznych częściach oka.
• T15.9: Ciało obce w zewnętrznej części oka, część nieokreślona.

O ciele obcym w oku mówimy, gdy pod powiekę dostanie się intruz. Może być to ciało obce organiczne, czyli takie pochodzenia naturalnego. Pośród nich wymienia się sierść zwierząt, pyłki kwiatów, drobne muszki czy robaki, rzęsy, piasek, kurz. Do ciał obcych należą również ciała obce nieorganiczne, czyli drobne, sztuczne elementy, np.: kawałki szkła, tusz do rzęs, cień do powiek, kredka do oczu i inne kosmetyki, kawałki włosów z pędzelka do makijażu, opiłki metalu, kawałki tworzywa. 

Objawy ciała obcego w oku

W zależności od tego, jakie ciało obce dostanie się do Twojego oka, takie objawy mogą u Ciebie wystąpić. Gdy będzie to coś drobnego lub delikatnego, np. rzęsa, pyłek czy inny paproch, to prawdopodobnie wystąpi u Ciebie:

- lekki ból oka,
- kłucie,
- pieczenie,
- pogorszenie ostrości widzenia,
- swędzenie,
- uczucie piasku pod powieką,
- zaczerwienienie. 

Jeżeli jednak do Twojego oka dostanie się coś twardego czy ostrego, to do wyżej wymienionych objawów może dołączyć:

- silny ból oka,
- problem z otworzeniem powieki,
- nadwrażliwość na światło (światłowstręt),
- silne łzawienie. 

Ciało obce w oku - pierwsza pomoc

Ogólne poczucie dyskomfortu i delikatny ból zazwyczaj są objawem tego, że do oka dostało się coś, co raczej nie zagraża jego zdrowiu. W takich przypadkach, aby usunąć intruza z oka najczęściej wystarczy jedynie:

1. Intensywnie mrugać.

Mruganie to naturalny mechanizm obronny oka, który pomaga usunąć drobne zanieczyszczenia z jego powierzchni. Intensywne, szybkie mruganie pomaga w nawilżeniu poprzez produkcję filmu łzowego, co sprzyja wypłukiwaniu intruza. Ważne jest, aby pamiętać o unikaniu pocierania oka, aby nie przesunąć ciała obcego ani tym bardziej przypadkowo podzielić go na jeszcze mniejsze części.

2. Przepłukać oczy solą fizjologiczną.

Sól fizjologiczna (roztwór chlorku sodu) jest bezpieczna dla oczu i neutralna dla ich tkanek. Aby przepłukać oko, odchyl głowę do tyłu i wlej sól fizjologicznej w okolice wewnętrznego kącika oka - staraj się, aby robić to pod delikatnym ciśnieniem. Możesz bez problemu wykorzystać całą ampułkę: po to, aby mieć pewność, że pozbyłeś się ciała obcego.

3. Wyciągnąć ciało obce za pomocą gazy, chusteczki lub patyczka higienicznego.

Jeśli ciało obce jest widoczne i łatwo dostępne (np. znajduje się w kąciku oka), można spróbować delikatnie je usunąć przy użyciu jałowej gazy, rogu miękkiej chusteczki higienicznej lub patyczka kosmetycznego. Pamiętaj jednak, aby przedtem dokładnie umyć ręce. 

Gdy po samodzielnym usunięciu ciała obcego z oka dyskomfort i inne nieprzyjemne symptomy utrzymują się przez dłuższy czas i nie zanikają, warto zgłosić się do lekarza na konsultację. Sprawdź, jak wygląda wizyta u okulisty. Może być to bowiem sygnał o tym, że oko zostało podrażnione lub niektóre elementy ciała obcego wciąż pozostają w oku.

Jeżeli jednak do Twojego oka dostało się coś ostrego lub większego, czyli coś, co może zagrażać jego zdrowiu - powinieneś jak najszybciej udać się do lekarza. Takie elementy przemieszczając się po oku mogą wyrządzić naprawdę duże szkody - uszkodzić mechanicznie gałkę oczną a nawet przebić rogówkę czy twardówkę i dostać się do środka oka. Ciała obce mające kontakt z chemią, np. różnego rodzaju odłamki lub inne zanieczyszczenia tego typu mogą spowodować poparzenia lub martwicę tkanek. Gdy do oka dostanie się zatem element tego typu, jedyna pierwsza pomoc jakiej możesz udzielić to wykonanie jałowego opatrunku i jak najszybsze udanie się do lekarza okulisty lub na SOR. 

Okulista po przyjęciu pacjenta dokładnie obejrzy oko, usunie ciało obce. Może również zlecić wykonanie prześwietlenia oka: po ty, by sprawdzić czy nie doszło do jego uszkodzeń. 

Ciało obce w oku dziecka

Tak samo należy postępować w przypadku dzieci, jednak w ich przypadku warto zwrócić szczególną uwagę na odruch pocierania oka. Jeśli ciało obce w oku dziecka może stanowić zagrożenie, należy dopilnować, aby dziecko nie pocierało oka, ani odruchowo, ani poza wzrokiem rodziców. Takie działanie może bowiem prowadzić do samodzielnego uszkodzenia gałki ocznej. 

Zalecenia po usunięciu ciała obcego z oka

Po usunięciu ciała obcego z oka przede wszystkim należy kierować się zaleceniami lekarza, szczególnie w przypadku, jeśli doszło do jakichś uszkodzeń. Poza tym, warto dbać o nawilżanie oka. W ten sposób złagodzisz podrażnienia i zmniejszysz uczucie dyskomfortu, jakie może utrzymywać się przez pewien czas po pozbyciu się intruza. W tym celu możesz użyć kropli nawilżających, np. EyeLove Comfort. Możesz sięgnąć również po sól fizjologiczną. 

Bibliografia:
https://instytutoka.pl/artykuly/cialo-obce-w-oku-pierwsza-pomoc-i-przeciwskazania/
https://www.mp.pl/pacjent/okulistyka/urazyoka/85415,ciala-obce-w-oku
https://www.bezokularow.pl/poradnik/cialo-obce-w-oku-co-robic