Jednym z rzadziej omawianych, ale realnych zagrożeń jest pęknięcie soczewki kontaktowej. Czy taka sytuacja rzeczywiście się zdarza? Co może ją spowodować i jak zareagować w przypadku, gdy dojdzie do pęknięcia soczewki kontaktowej w oku? W tym poradniku wyjaśniamy, kiedy soczewka kontaktowa może pęknąć i jak tego uniknąć.

Dlaczego soczewki kontaktowe mogą pękać?

Choć soczewki kontaktowe są wykonane z elastycznych materiałów, nie są całkowicie odporne na uszkodzenia. W określonych warunkach mogą ulec pęknięciu. Oto najczęstsze sytuacje, w których może to się wydarzyć:

1. Uszkodzenia mechaniczne podczas zakładania lub zdejmowania

Najczęstszą przyczyną, dla której może pojawić się pęknięta soczewka kontaktowa, są błędy popełniane podczas jej zdejmowania lub zakładania. Zbyt mocne ściśnięcie soczewki paznokciami, szczególnie ostrymi, może spowodować mikropęknięcie. Choć początkowo mogą być niewidoczne, z czasem osłabiają strukturę materiału, aż w końcu dochodzi do jego całkowitego rozerwania.

2. Zły sposób przechowywania soczewek

Prawidłowe przechowywanie soczewek jest ważne nie tylko dla utrzymania ich higieny, ale również dla zachowania ich elastyczności. Soczewki wielokrotnego użytku, jak np. soczewki miesięczne, pozostawione bez płynu do soczewek lub przechowywane w zanieczyszczonym pojemniku mogą ulec wyschnięciu. Próba ponownego nawilżenia wyschniętej soczewki lub jej założenia może zakończyć się jej uszkodzeniem, a pęknięta soczewka w oku to sytuacja, której należy bezwzględnie unikać.

3. Zużycie lub przekroczenie terminu ważności

Soczewki mają określony termin przydatności - zarówno w opakowaniu, jak i po otwarciu. Ignorowanie zaleceń producenta i noszenie soczewek dłużej, niż jest to wskazane, prowadzi do stopniowego zużycia materiału. Elastyczność maleje, a mikrostruktura traci spójność, a to może doprowadzić do pęknięcia w czasie noszenia.

4. Wady produkcyjne

Chociaż rzadkie, zdarzają się przypadki, gdy soczewka ma fabryczne uszkodzenie, niewidoczne gołym okiem. Warto zawsze dokładnie obejrzeć nową soczewkę przed założeniem. Jeśli zauważysz jakiekolwiek niepokojące zmiany w strukturze, lepiej jej nie używać. Założenie soczewki z ukrytym defektem może skończyć się tym, że dojdzie do pęknięcia soczewki kontaktowej w oku.
 

Jak rozpoznać pękniętą soczewkę w oku?

Pęknięta soczewka w oku to sytuacja, której nie sposób przeoczyć. Najczęstsze symptomy, które mogą świadczyć o tym, że doszło do pęknięcia soczewki kontaktowej, to:

- Nagłe uczucie dyskomfortu lub bólu.
- Zaburzenia widzenia.
- Nadmierne łzawienie i zaczerwienienie oka.
- Widoczne fragmenty soczewki w oku.

Co zrobić, gdy soczewka pęknie w oku?

Sytuacja, w której dochodzi do pęknięcia soczewki kontaktowej w oku, wymaga natychmiastowej reakcji. Jeśli zauważysz, pękniętą soczewkę, najważniejsze to zachować spokój i działać zgodnie z poniższymi zaleceniami:

- Umyj dokładnie ręce.
- Delikatnie spróbuj wyjąć fragmenty soczewki. Możesz użyć zwilżonych palców lub specjalnej pęsety do soczewek.
- Nie pocieraj oka. Może to pogłębić uszkodzenia rogówki.
- Przepłucz oko jałową solą fizjologiczną lub odpowiednimi kroplami do oczu.
- Skonsultuj się z okulistą, jeśli nie jesteś pewny, czy usunąłeś całą soczewkę z oka lub występują dalsze objawy.

Jak zapobiegać pękaniu soczewek kontaktowych?

Trwałość soczewek kontaktowych w dużej mierze zależy od odpowiedniego użytkowania. Dlatego warto znać kilka zasad, które znacząco zmniejszają ryzyko ich uszkodzenia.

1. Przestrzegaj zaleceń producenta - nie przekraczaj czasu noszenia i zawsze przestrzegaj daty ważności. Pamiętaj także, że soczewek jednodniowych nie wolno używać ponownie, nawet jeśli były noszone tylko przez kilka godzin.
2. Zachowuj najwyższy poziom higieny - przed każdym kontaktem z okiem należy dokładnie umyć i osuszyć ręce czystym ręcznikiem, najlepiej jednorazowym. Paznokcie warto trzymać krótko obcięte. Zakładając lub zdejmując soczewkę, należy zachować delikatność.
3. Regularnie wymieniaj płyn i pojemnik - płyn traci swoje właściwości dezynfekujące po jednym użyciu i nie powinien być ponownie wykorzystywany. Równie ważna jest regularna wymiana pojemnika. Zaleca się robić to co 1-3 miesiące. Stary pojemnik może być siedliskiem bakterii i osadów, które oddziałują na strukturę soczewek.
4. Przechowuj soczewki w odpowiednich warunkach - przechowywanie soczewek w zbyt wysokiej temperaturze może wpłynąć na strukturę materiału, czyniąc go bardziej podatnym na uszkodzenia. Równie szkodliwe jest wyschnięcie soczewki. Wysuszona soczewka może pęknąć już podczas próby jej ponownego założenia.

Bibliografia: 
https://www.bezokularow.pl/poradnik/dlaczego-soczewki-pekaja
https://coopervision.com/blog/how-avoid-ripping-contact-lenses
https://www.leightons.co.uk/blog/contact-lens/how-to-avoid-ripping-contact-lenses