Źrenice - dwa czarne otwory na środku naszych tęczówek. Naturalnie, symetrycznie i mimowolnie zmniejszają i zwiększają się pod wpływem światła; a my nawet nie zdajemy sobie z tego sprawy. Każdy ich ruch jest sobie równoczesny: jeśli z jakiegoś powodu jest inaczej, mówimy wtedy o anizokorii. Czym dokładnie jest anizokoria? Co oznacza? Czy jest groźna? Sprawdź i dowiedz się więcej!

Co to jest anizokoria?

Abyś dobrze zrozumiał, czym jest anizokoria, najpierw warto byś dowiedział się, czym dokładnie są źrenice. Źrenica to czarny punkt pośrodku tęczówki (sprawdź, jaką rolę pełni tęczówka oka), który jest niczym innym jak swego rodzaju dziurą w oku. To przez nią do oka wpada światło. Otaczają ją mięśnie zwieracza i rozwieracza źrenicy, które odpowiadają za zmianę jej wielkości, a tym samym regulują ilość promieni świetlnych padających na siatkówkę. Anizokoria to termin medyczny, który określa nierówność źrenic. Mięśnie, o których wspomnieliśmy, powinny działać równocześnie i w ten sam sposób. Źrenice u zdrowej osoby powinny być jednakowej wielkości, regularnie okrągłe i odpowiednio reagować zarówno na światło, jak i na zmianę punktu skupienia wzroku. Jeśli te cechy są równe, może to wskazywać na problem zdrowotny, na swego rodzaju zaburzenie. 

Jak rozpoznać anizokorię?

Anizokoria w klasyfikacji ICD-10 oznaczona jest kodem H57.0. Najczęściej anizokorię rozpoznaje się podczas badania z użyciem latarki - po oświetleniu kolejno obu oczu tylko jedno reaguje zwężeniem źrenicy. Wynika to zwykle z jednostronnego uszkodzenia włókien przywspółczulnych biegnących w nerwie okoruchowym (III nerw czaszkowy). Zdarza się również, że różnica w szerokości źrenic ujawnia się dopiero w ciemności. W warunkach słabego oświetlenia w teorii obie źrenice powinny się rozszerzyć, a przy anizokorii poszerza się tylko jedna. W takiej sytuacji problem dotyczy zaburzenia przewodnictwa włókien współczulnych. 

Rodzaje i objawy anizokorii

Możemy wyróżnić cztery rodzaje anizokorii: patologiczną i fizjologiczną, farmakologiczną i mechaniczną.

-- Tej pierwszej zwykle towarzyszą jej inne dolegliwości, które niejednokrotnie utrudniają normalne, codzienne funkcjonowanie. Do najczęściej obserwowanych objawów współistniejących należą między innymi:

- ból głowy,

- zaburzenia ostrości widzenia,

- ograniczona ruchomość gałki ocznej,

- podwójne widzenie,

- sztywność karku,

- zaburzenia świadomości.

-- Drugim rodzajem jest anizokoria fizjologiczna. Co ciekawe, według danych sprzed kilkunastu lat ten rodzaj anizokorii występuje u około 20% ludzi na świecie! Ta niewielka, bo wynosząca do 0,6 mm nieprawidłowość raczej nie jest szkodliwa i nie wymaga specjalnej interwencji. Pamiętaj jednak - lepiej dmuchać na zimne. Jeśli zauważysz u siebie nawet niewielką różnicę w wielkości źrenic, warto skonsultować to ze specjalistą. 
 

-- Trzeci rodzaj to anizokoria farmakologiczna. Anizokoria farmakologiczna to nierówność źrenic spowodowana działaniem leków. Występuje, gdy substancje wpływające na mięśnie źrenicy działają tylko na jedno oko. Skopolamina, atropina lub krople obkurczające naczynia mogą powodować rozszerzenie źrenicy, a opioidy i prostaglandyny - jej zwężenie.
 

-- Czwarty, ostatni rodzaj to anizokoria mechaniczna. Zazwyczaj występuje ona po uszkodzeniach mechanicznych tęczówki lub innych części oka bezpośrednio powiązanych ze źrenicami, np. struktur podtrzymujących tęczówkę. Anizokoria mechaniczna może wynikać z uszkodzeń oka spowodowanych także zabiegami operacyjnymi, jaskrą z zamkniętym kątem przesączania lub procesami zapalnymi obejmującymi tęczówkę czy błonę naczyniową. Poznaj różnice między jaskrą a zaćmą. Zdarza się również, że nierówność źrenic jest skutkiem wad wrodzonych tęczówki, takich jak: aniridia - brak lub znaczne niedorozwinięcie tęczówki, coloboma - szczelinowaty ubytek powstały w wyniku nieprawidłowego rozwoju oka. 

Warto zwrócić uwagę na objawy towarzyszące anizokorii, w szczególności na opadanie powieki (sprawdź, jakie jeszcze mogą być przyczyny opadania powieki), silny ból oka, utratę wzroku, osłabienie i drętwienie - mogą one bowiem świadczyć o dużo groźniejszej przyczynie zaburzenia, np. o rozwarstwieniu tętnicy szyjnej. Objawy te wymagają zatem pilnej konsultacji ze specjalistą. 

Leczenie anizokorii

Leczenie anizokorii zależy od tego, z jakiej przyczyny zaburzenie to występuje. Specjalista najpierw przeprowadza wywiad z pacjentem, aby określić, czy poza anizokorią występują u niego inne zaburzenia neurologiczne, a także czy w ostatnim czasie przyjmuje jakieś leki lub czy doszło do jakiegoś urazu. Może zlecić dodatkowo badanie dna oka, a także rezonans magnetyczny mózgu lub tomografię komputerową. Dzięki temu uda mu się dokładnie ustalić, co jest przyczyną; rozpocznie także odpowiednie leczenie. Po wdrożeniu leczenia schorzenia leżącego u podstaw nierówności źrenic, objawy anizokorii zwykle stopniowo się cofają, choć proces ten bywa powolny. Warto też pamiętać, że nie zawsze różnica w szerokości źrenic wynika z choroby lub uszkodzenia. Czasem jest to jedynie indywidualna, nieszkodliwa cecha organizmu.

Bibliografia: 

https://www.bezokularow.pl/poradnik/anizokoria-czym-jest
https://neurologicznie.pl/anizokoria/
https://www.bezokularow.pl/poradnik/o-czym-informuje-nas-wyglad-zrenic