Gradówka to guzek na powiece. Jest nie tylko nieestetyczny, wprawia również w dyskomfort. Występuje dość powszechnie - i to zarówno u dzieci, dorosłych, jak i u starszych osób. Czym dokładnie jest gradówka? Jak wygląda? Skąd się bierze i jak się jej pozbyć? Dowiesz się tego z dalszej części artykułu. Sprawdź!

Czym jest gradówka?

Gradówka (chalazion) to przewlekły, miejscowy stan zapalny, który ma postać guzka związanego z odkładaniem się tłuszczowych substancji w obrębie powieki. Powstaje w wyniku zatkania ujścia czopów gruczołów łojowych (najczęściej Meiboma), co prowadzi do nagromadzenia wydzieliny w ich okolicy. Meibum, czyli wydzielina produkowana przez te gruczoły, występuje w filmie łzowym. Choć jest korzystna dla organizmu, jej nadmiar może spowodować stan zapalny. Dzieje się tak, ponieważ odpowiedzi na proces zatkania ujścia czopów organizm reaguje stanem zapalnym o charakterze ziarninującym. Tworzy się przy tym charakterystyczne zgrubienie w obrębie tarczki powiekowej.

Jak wygląda gradówka?

Gradówkę łatwo rozpoznać, bowiem wygląda ona po prostu jak niewielki guzek zlokalizowany na powiece oka. Zazwyczaj zlokalizowany jest ponad linią rzęs. Guzek w dotyku jest delikatnie twardy, bowiem jego wnętrze wypełnia galaretowata substancja. Składa się ona z ropno-krwistej wydzieliny. Gradówce zazwyczaj towarzyszy obrzęk, a powieka w jej miejscu jest zaczerwieniona. 

Objawy gradówki 

Poza guzkiem na powiece i delikatnym zaczerwienieniem, gradówce mogą towarzyszyć takie objawy jak:

• uczucie ciała obcego w oku,
• nadwrażliwość na światło,
• nadmierne łzawienie,
• ból w okolicy powieki.

Gradówka a jęczmień

Czasami zdarza się, że gradówka bywa mylona z jęczmieniem. Zazwyczaj jednak może mieć to miejsce jedynie na jej początkowych etapach, ponieważ obydwa schorzenia rozwijają się podobnie. Najpierw pojawia się obrzęk, a później zaczyna się tworzyć guzek. Różnica między gradówką a jęczmieniem jest następująca:

- jęczmień to ostry stan zapalny / gradówka jest problemem przewlekłym,
- jęczmień powoduje ból, zaczerwienienie i podrażnienie / gradówka może powodować ból, ale zazwyczaj jej objawy kończą się na twardym guzku i obrzęku wokół niego. 

Jęczmień przypomina nieco pryszcz - zwłaszcza, gdy jest już w ostatnich fazach rozwoju. To guzek z białą/żółtą końcówką. Gradówka podobnie: guzek zakończony jest ropną końcówką.  Co ważne: żadnej z tych postaci nie wolno wyciskać! Zapewne może być to bardzo kuszące, ale może prowadzić do szerszego rozprzestrzenienia się infekcji. 

Powikłania gradówki

Należy zaznaczyć, że niewłaściwie wyleczony jęczmień może przerodzić się w gradówkę. Sama gradówka również może mieć swoje powikłania. Wśród nich wymienia się:

- astygmatyzm, 
- nieostre widzenie lub inne zaburzenia wzroku. 

Powikłania te mogą wystąpić na skutek ucisku guzka na gałkę oczną.

Przyczyny gradówki

Wiesz już, jak wygląda gradówka - teraz zapewne zastanawiasz się, skąd ona się bierze. Wśród przyczyn powstawania gradówki wymienia się:

- nadmierną produkcję meibum: zbyt obfite wydzielanie łoju może zatkać ujścia gruczołów Meiboma,
- niewłaściwą higienę powiek: gdy niedokładnie zmywasz makijaż, nie dbasz o ich regularne mycie, to z łatwością mogą osiedlić się na nich bakterie i wirusy,
- zakażenia bakteryjne: gradówkę mogą wywoływać drobnoustroje, a w szczególności drobnoustroje Staphylococcus aureus, które często bytują na powiekach,
- czynniki genetyczne i różnego rodzaju choroby przewlekłe, np. cukrzyca. 

Czy gradówka jest zaraźliwa?

Gradówka sama w sobie nie jest zaraźliwa: jeżeli powstała na skutek zatkania gruczołów przez nadmiar sebum lub w związku z jakąś chorobą przewlekłą, to raczej nie ma możliwości, by przeniosła się na inne osoby. Jeżeli jednak gradówka występuje jako powikłanie po zakażeniu bakteriami, np. gronkowcem, wtedy ryzyko zarażenia innych istnieje. Bakterie tego typu mogą przenieść się przez dotyk, przez pościel, ręczniki czy inne wspólne akcesoria, np. przez kosmetyki.

Leczenie gradówki

Bez względu na przyczynę powstania gradówki, istotne jest, aby podjąć odpowiednie kroki w celu jej usunięcia. Warto wiedzieć, że jeżeli gradówka jest mała, to może ustąpić samoistnie. Zazwyczaj ma to miejsce w ciągu kilku lub kilkunastu tygodni. 

W przypadku większych gradówek, konieczna może być interwencja chirurgiczna. Leczenie chirurgiczne gradówki polega na wykonaniu nacięcia od strony spojówki tarczkowej, dokładnym oczyszczeniu wnętrza zmiany oraz usunięciu otaczającej ją torebki włóknistej. Zabieg można wykonać prywatnie (koszt od 500 do około 1300 zł) lub z refundacją Narodowego Funduszu Zdrowia. 

Domowe sposoby na gradówkę

Jeśli zauważysz u siebie symptomy sugerujące powstawanie gradówki, warto na początek sięgnąć po domowe metody leczenia.

- W tym celu możesz wykonywać regularne masaże powieki. Wystarczy za pomocą dwóch palców robić delikatne, okrężne ruchy na miejscu powstawania gradówki. 

- Warto również stosować ciepłe okłady, ponieważ mogą pomóc one w rozrzedzeniu zalegającej wydzieliny, a tym samym: w odblokowaniu czopów. W tym celu możesz użyć lekko przestudzonych torebek po zaparzeniu herbaty lub (najlepiej) ziół: rumianku, szałwii. Ciepłe okłady można zrobić również z ugotowanego jajka. Jeszcze ciepłe jajko należy zawinąć w chustkę lub gazę i delikatnie przykładać do powieki. Można wykonywać przy tym delikatne, koliste ruchy.

Bibliografia:

https://www.mp.pl/pacjent/okulistyka/chorobyoczu/chorobypowiekiukladulzowego/334925,gradowka-guzek-na-powiece-jak-powstaje-objawy-postepowanie-i-leczenie
https://www.bezokularow.pl/poradnik/gradowka-oka-co-to-jest
https://www.wokularach.pl/blog/gradowka-oka