Ciąża to szczególny czas w życiu kobiety. W jej trakcie w organizmie mogą zachodzić rozmaite zmiany, za które odpowiadają hormony. Szczególnie wrażliwy na ich działanie jest narząd wzroku. Dowiedz się więcej o tym, jak wzrok zmienia się w ciąży i czy może się on pogorszyć. Sprawdź!

Jak ciąża wpływa na wzrok?

W trakcie ciąży w organizmie kobiety zmienia się bardzo wiele, zarówno w obszarze narządów jak i hormonów. Mogą zatem wystąpić zmiany w obrębie narządu wzroku: a ich przyczyną są dwa steroidowe hormony produkowane przez organizm kobiety w trakcie ciąży - progesteron i estrogen. To właśnie one mogą powodować zaburzenia elektrolitowe w obrębie narządu wzroku. To, w jaki sposób wzrok zmieni się w trakcie ciąży i to, czy będą to zmiany trwałe zależy od bardzo wielu czynników, zazwyczaj indywidualnych, np. od przebytych lub zdiagnozowanych chorób i zaburzeń oczu i wzroku. Zazwyczaj jednak wyróżnia się dwie grupy tego, w jaki sposób wzrok w ciąży może ulec zmianie.

Zmiany fizjologiczne

Zmiany fizjologiczne mogą występować zarówno u tych przyszłych mam, u których występuje już jakaś wada wzroku, jak również u tych, u których takiego zaburzenia nie zdiagnozowano. Jest ten typ zmian wzroku w ciąży, który jest odwracalny i zazwyczaj ustępuje od kilku dni do kilku tygodni po porodzie. Wśród nich wymienia się:

- zmiany w składzie łez, w związku z którymi mogą występować zaburzenia w ich produkcji a tym samym zespół suchego oka,

- zaburzenia akomodacji skutkujące niewyraźnym widzeniem w różnych odległościach i wrażeniem występowania wady refrakcji,

- obniżenie czucia rogówkowego oraz grubości i krzywizny rogówki, co może prowadzić do pogorszenia tolerancji soczewek kontaktowych,

- zmniejszenie wartości ciśnienia wewnątrzgałkowego,

- nadwrażliwość na mocne światło,

- dyskomfort w obrębie narządu wzroku, np. pieczenie,

- pojawienie się kurzej ślepoty (aby ją zniwelować, należy zadbać o odpowiednią ilość witaminy A w diecie).

Zmiany patologiczne

Drugi rodzaj zmian wzroku w ciąży to zmiany patologiczne, czyli takie, które zostały wywołane przez okres ciąży i nie zawsze ustępują po jej zakończeniu.

- różne zaburzenia w polu widzenia, w tym mroczki przed oczami,

- podwójne widzenie,

- niedowidzenie (jedno lub obustronne),

- odwarstwienie siatkówki oka.

Możliwe jest również pogłębienie się krótkowzroczności.

Czy ciąża ma wpływ na rozwój wady wzroku?

To właśnie krótkowzroczność jest jedyną wadą, na którą ciąża może mieć wpływ. Zmiany hormonalne osłabiają strukturę tkanki łącznej w twardówce, co sprawia, że staje się ona bardziej podatna na rozciąganie. Dodatkowo, wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego może przyczyniać się do wydłużenia gałki ocznej, co może pogłębiać istniejącą wadę wzroku.

Przyszłe mamy z astygmatyzmem lub dalekowzrocznością nie muszą się martwić o pogorszenie swojej wady wzroku w trakcie ciąży. W przeciwieństwie do krótkowzroczności, zmiany hormonalne oraz osłabienie tkanki łącznej nie wpływają istotnie na te rodzaje wad refrakcji.

Co robić, aby w trakcie ciąży nie pojawiał się dyskomfort w obrębie oczu?

Jak już wspomnieliśmy, zmiany zachodzące w organizmie podczas ciąży mogą prowadzić do zaburzeń elektrolitowych. Ich skutkiem bywa ogólny dyskomfort, a także nadmierna suchość oczu. Jeśli zauważysz u siebie tego rodzaju dolegliwości, w pierwszej kolejności skonsultuj się z lekarzem, który oceni, czy nie mają one negatywnego wpływu na Twoje zdrowie lub przebieg ciąży.
Jeśli okaże się, że przyczyną dyskomfortu jest jedynie suchość oczu, możesz sięgnąć po krople nawilżające lub sól fizjologiczną, które pomogą złagodzić objawy. Warto również dbać o odpowiednie nawodnienie organizmu, unikać długotrwałej pracy przy ekranie oraz zapewnić oczom odpowiedni odpoczynek. W razie utrzymujących się dolegliwości warto ponownie skonsultować się z lekarzem lub okulistą, aby indywidualnie dobrać najlepsze dla Ciebie rozwiązanie.

Wada wzroku a poród naturalny

Kolejnym aspektem, który zastanawia niejedną kobietę w ciąży jest to, czy z wadą refrakcji można rodzić naturalnie i czy nie będzie miało to konsekwencji dla zdrowia oczu.

Według wytycznych Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego krótkowzroczność, nadwzroczność oraz astygmatyzm nie stanowią bezpośredniego wskazania do przeprowadzenia cesarskiego cięcia, co oznacza, że dla większości kobiet (bez różnicy tego, czy posiadają małą, czy dużą wadę wzroku) poród naturalny jest możliwy i w pełni bezpieczny. Ostateczną decyzją powinien jednak podjąć lekarz specjalista po tym, jak sprawdzi, czy nie występują u Ciebie żadne przeciwwskazania ku temu.

Narząd wzroku - przeciwwskazania do porodu naturalnego

Polskie Towarzystwo Ginekologiczne wskazuje, że do cesarskiego cięcia kwalifikują się pacjentki z poważnymi zmianami w obrębie siatkówki, takimi jak zaawansowana retinopatia czy odwarstwienie siatkówki. Przeciwwskazaniami w obrębie oczu i wzroku do porodu naturalnego jest zatem:

- Krótkowzroczność z neowaskularyzacją podsiatkówkową.

- Retinopatia cukrzycowa proliferacyjna.

- Stany pooperacyjne gałki ocznej.

- Zaawansowana jaskra.

- Nagły stan okulistyczny, który wymaga jak najszybszej interwencji.

W trakcie ciąży nie należy zapominać o kontrolach u okulisty, szczególnie, gdy występują jakieś zmiany. Pamiętaj, że wzrok jest bardzo delikatny i należy o niego odpowiednio dbać. 

Bibliografia:

https://www.bezokularow.pl/poradnik/wada-wzroku-a-ciaza-i-porod
https://www.wokularach.pl/blog/wada-wzroku-a-porod-naturalny
Wytyczne Polskiego Towarzystwa Okulistycznego, 2013 https://optimumokulistyka.pl/wp-content/uploads/2020/12/Konsensus-okulistyczno-polozniczy5B15D.pdf