Soczewki kontaktowe zmieniły sposób, w jaki ludzie korygują wady wzroku. Ich skład i materiały, z których są wykonane, ewoluowały na przestrzeni lat, odpowiadając na rosnące potrzeby użytkowników. W tym artykule przedstawiamy szczegółowe informacje na temat materiałów z jakich są wykonane soczewki.

Początki soczewek kontaktowych

Historia soczewek kontaktowych i materiałów, z których są wykonane, jest fascynująca i sięga daleko w przeszłość. Pierwsze próby stworzenia soczewek kontaktowych przypisuje się Adolfowi Eugenowi Fickowi, który w 1887 roku zastosował soczewki wykonane z grubego szkła dmuchanego. Te wczesne próby, choć rewolucyjne, pokazały główne ograniczenia materiałów używanych do produkcji soczewek: były one duże, niewygodne i mogły być noszone tylko przez krótki czas​​.

Pierwsze soczewki kontaktowe wykonane były z materiałów, które dzisiaj mogą wydawać się prymitywne. Szkło dmuchane, choć miało odpowiednie właściwości optyczne, było dalekie od ideału. Od tamtych czasów dokonał się ogromny postęp, przesuwając granice możliwości materiałów i technologii. Współczesne soczewki kontaktowe zapewniają nie tylko doskonałą korekcję wzroku, ale także niespotykany dotąd komfort i bezpieczeństwo dla oczu. Ta ewolucja od szkła dmuchanego do nowoczesnych materiałów ilustruje rewolucyjny rozwój w dziedzinie optyki kontaktowej.

Z czego wykonane są miękkie soczewki kontaktowe?

Hydrożele - podstawa miękkich soczewek

Podstawowym materiałem, z którego wykonane są miękkie soczewki kontaktowe, są hydrożele. Hydrożele mają zdolność do absorbowania i zatrzymywania wody w swojej strukturze. Dzięki temu soczewki pozostają miękkie i elastyczne​​​​. W zależności od zawartości wody, która może wynosić od około 38% do 75%, soczewki te różnią się grubością i zdolnością do przepuszczania tlenu​​.

W zależności od zawartości wody, hydrożelowe soczewki kontaktowe mogą być klasyfikowane jako:

• Soczewki o niskiej zawartości wody (poniżej 40% wody),
• Soczewki o średniej zawartości wody (50 do 60% wody),
• Soczewki o wysokiej zawartości wody (powyżej 60% wody)​​.

Silikon-hydrożelowy - przełom w technologii

Rozwój materiałów doprowadził do powstania soczewek silikonowo-hydrożelowych, które łączą w sobie zalety hydrożeli z dodatkową przepuszczalnością tlenu. Wprowadzenie silikonu do struktury hydrożeli znacznie zwiększyło ilość tlenu przenikającego przez soczewkę. Przyczyniło się to do zwiększenia zdrowia i komfortu rogówki​​​​. Silikonowe hydrożele umożliwiają produkcję soczewek, które mogą być noszone przez dłuższy czas, w tym modele zatwierdzone do ciągłego noszenia nawet przez całą dobę. Właściwości te sprawiają, że silikonowe hydrożele stały się materiałem wyboru dla wielu producentów i użytkowników soczewek kontaktowych​​​​.

Z czego wykonane są twarde soczewki kontaktowe?

Twarde soczewki kontaktowe, znane również jako sztywne lub gazoprzepuszczalne (RGP), wykorzystywane są głównie w przypadkach skomplikowanych wad wzroku oraz niektórych schorzeń oczu. Ich najważniejszą zaletą jest możliwość indywidualnego dopasowania do kształtu rogówki. To sprawia, że są one idealnym rozwiązaniem dla osób z zaawansowanym astygmatyzmem, stożkiem rogówki czy po przeszczepie rogówki.

Podstawą twardej soczewki kontaktowej jest materiał gazoprzepuszczalny. W przeciwieństwie do swoich poprzedników wykonanych z PMMA (polimetakrylan metylu), który nie przepuszczał tlenu, nowoczesne RGP są zbudowane inaczej. Użyte w nich materiały zapewniają wysoką przepuszczalność tlenu przy jednoczesnym utrzymaniu sztywności i trwałości soczewki​​​​.

Z czego wykonane są hybrydowe soczewki kontaktowe?

Hybrydowe soczewki kontaktowe to innowacyjne rozwiązanie łączące zalety soczewek miękkich i twardych. Struktura tych soczewek składa się z dwóch części: centralnej strefy wykonanej z materiału gazoprzepuszczalnego (RGP) i otoczki wykonanej z miękkiego hydrożelu lub silikonu hydrożelowego​​.

Centralna część hybrydowej soczewki kontaktowej zapewnia wyjątkową korekcję wzroku, nawet w przypadku zaawansowanych wad refrakcyjnych, takich jak astygmatyzm czy nieprawidłowości rogówki. Materiał ten charakteryzuje się wysoką przepuszczalnością tlenu. Miękkie obrzeża soczewek hybrydowych minimalizują poczucie dyskomfortu oraz ułatwiają dopasowanie do powierzchni oka.

Jak wygląda produkcja soczewek?

Produkcja soczewek kontaktowych to skomplikowany proces technologiczny. Wymaga on precyzyjnego wykonania, aby zapewnić bezpieczeństwo i skuteczność korekcji wzroku dla użytkowników.

Miękkie soczewki wytwarzane są głównie dwoma sposobami: odlewem z formy, gdzie płynny polimer jest wstrzykiwany do formy i następnie utwardzany oraz metodą spin-casting, gdzie polimer umieszczany jest w wirującej formie, która pozwala na uzyskanie odpowiedniego kształtu, mocy i średnicy soczewki. 

Soczewki twarde RGP produkowane są przez utwardzenie płynnego polimeru. Potem polimer jest dzielony na mniejsze segmenty, z których następnie formowane są soczewki. Ich wewnętrzna struktura jest kształtowana za pomocą procesu termicznego.

Dowiedz się więcej na temat rodzajów soczewek - twardych i miękkich.

Czy istnieją soczewki, których nie trzeba zdejmować?

Tak, istnieją specjalne soczewki kontaktowe, które można nosić ciągłe, nawet podczas snu, bez konieczności ich zdejmowania każdego dnia. Te soczewki są zaprojektowane tak, aby przepuszczały więcej tlenu do rogówki oka, co umożliwia bezpieczne ich noszenie przez dłuższy czas, w tym także w nocy. Jednakże, nie każdy może być kandydatem do noszenia takich soczewek. Decyzja o ich użyciu powinna być zawsze konsultowana z okulistą lub optometrystą.

Bibliografia:
https://www.bezokularow.pl/poradnik/z-czego-sa-zrobione-soczewki-kontaktowe
https://www.allaboutvision.com/contacts/contact_lenses.htm 
https://www.bezokularow.pl/poradnik/metody-wytwarzania-soczewek-kontaktowych