Odwarstwienie siatkówki, nazywane również odklejeniem siatkówki to poważny stan, prowadzący nawet do utraty wzroku. Nie należy go lekceważyć i w wypadku wystąpienia niepokojących symptomów jak najszybciej udać się do specjalisty, jakim jest okulista. Dowiedz się jakie objawy towarzyszą odwarstwieniu siatkówki oraz jak można leczyć to schorzenie. 

Czym jest siatkówka? 

Siatkówka oka to wewnętrzna warstwa gałki ocznej. Dzięki oddziaływaniu ciśnienia wewnątrzgałkowego, a także obecności ciała szklistego, przylega ona do zewnętrznie położonej naczyniówki. Trwale przymocowana jest jedynie w miejscu ujścia nerwu wzrokowego z gałki ocznej. Siatkówka wyścieła również ciało rzęskowe oraz tęczówkę. Jest to jednak niewrażliwy na światło obszar siatkówki, nazywany częścią ślepą.

Głównym i najważniejszym zadaniem siatkówki jest odbieranie impulsów świetlnych. Jest to możliwe dzięki warstwie receptorowej bogatej w fotoreceptory wrażliwe na światło – czopki i pręciki. Promienie wpadające do oka (pod warunkiem, że nie jest ma ono wady refrakcji) skupiają się na siatkówce. Impulsy odbierane przez receptory przekazywane są nerwem wzrokowym do mózgu, gdzie analizowane są ostateczne obrazy. 

Czym jest odwarstwienie siatkówki?

Odwarstwienie siatkówki to poważny stan, polegający na odwarstwieniu wewnętrznej warstwy gałki ocznej od leżącej za nią błony naczyniowej. Do rozdzielenia dochodzi na poziomie nabłonka barwnikowego, który nie bierze udziału w procesie widzenia. Jest on jedną z dziesięciu warstw siatkówki oraz odgrywa inne ważne role, jak np. transport tlenu do głębszych warstw. 

Z tego powodu odwarstwienie siatkówki jest bardzo poważnym i wymagającym nagłej konsultacji stanem. Warstwa światłoczuła pozbawiona tlenu i innych substancji nie może prawidłowo funkcjonować. Może to poskutkować pogorszeniem, a nawet nieodwracalną utratą wzroku.
 

Odwarstwienie siatkówki - przyczyny

Odwarstwienie siatkówki dzieli się na trzy typy, które wyróżniamy w zależności od przyczyny wystąpienia. 

Przedarciowe odwarstwienie siatkówki

Przedarciowe odwarstwienie siatkówki, znane również jako otworopochodne, powstaje poprzez przedarcie siatkówki. Na skutek tego ciecz z ciała szklistego przedostaje się do obszaru podsiatkówkowego. 

Przyczyny przedarciowego odklejenia siatkówki to:

• urazy,
• operacja zaćmy i stan po niej (afakia, pseudofakia)
• wysoka krótkowzroczność. 
   

Nieprzedarciowe trakcyjne odwarstwienie siatkówki

Ten typ odklejenia siatkówki spowodowany jest oddzieleniem siatkówki od nabłonka barwnikowego na skutek skurczu tkanki włóknistej, jaką jest błona szklistkowo-siatkówkowa. Charakterystyczną cechą nieprzedarciowego trakcyjnego odwarstwienia jest fakt, że zachowana jest ciągłość i gładkość siatkówki.
 
Do przyczyn tego typu odklejenia zalicza się:

• ostre zapalenie wewnątrzgałkowe,
• uszkodzenia tylnego odcinka oka,
• cukrzyca z retinopatią proliferacyjną.  

Nieprzedarciowe wysiękowe odwarstwienie siatkówki 

Nieprzedarciowe wysiękowe odwarstwienie siatkówki polega na przedostawaniu się płynu podsiatkówkowego do przestrzeni między nabłonkiem barwnikowym, a częścią neurosensoryczną siatkówki. Płyn znajduje ujście poprzez uszkodzony nabłonek barwnikowy. 

Jako przyczynę tego typu odklejenia podaje się:

• guzy,
• zapalenia tylnego odcinka twardówki,
• martwicze zapalenie siatkówki,
• nadciśnienie tętnicze,
• zwyrodnienie plamki żółtej.
   

Odwarstwienie siatkówki - objawy

Odwarstwienie siatkówki nie daje dolegliwości bólowych, przez co stan ten jest często bagatelizowany przez pacjentów. Może on jednak prowadzić do trwałego uszkodzenia wzroku, a nawet do całkowitej ślepoty. Z tego powodu niezwykle ważne jest skonsultowanie pierwszych niepokojących objawów z lekarzem okulistą. 

Do najczęstszych objawów odwarstwienia siatkówki zalicza się:

• fotopsje, czyli błyski w polu widzenia 
• wrażenie kurtyny zasłaniającej część pola widzenia, 
• męty i pajęczynki poruszające się w polu widzenia,
• nagłe pogorszenie wzroku.

​

Odwarstwienie siatkówki – leczenie 

Odwarstwienie siatkówki jest stanem wymagającym leczenia operacyjnego. Lekarz po odpowiednim badaniu dobiera sposób leczenia, zależny od wielkości uszkodzenia. W przypadku małych, lokalnych odwarstwień, skuteczną i bardzo popularna metodą jest laserowa fotokoagulacja. Pozwala ona na wytworzenie blizn między nabłonkiem barwnikowym, a wzrokową częścią siatkówki. Dzięki temu płyn nie przedostaje się pod siatkówkę oraz możliwe jest ocalenie dalszej jej części przed całkowitym odklejeniem. Alternatywą dla fotokoagulacji może być kriokoagulacja, czyli przemrożenie siatkówki. 

Inne sposoby leczenia odwarstwienia siatkówki to m.in., 

• naszycie wszczepu lub opierścienienie gałki ocznej, które pozwalają na zbliżenie siatkówki do ściany oka, 
• witrektomia, czyli usunięcie ciała szklistego i zastąpienie go specjalnym gazem lub olejem silikonowym.