Diagnozowane są naprawdę przeróżne zaburzenia wzroku. Niektóre z nich mają charakter wrodzony, a inne nabyty. Jednym z częstszych problemów jest daltonizm, który powoduje kłopoty z rozróżnianiem kolorów, co znowu ma ogromny wpływ na codzienne funkcjonowanie. Dlatego tak ważne jest to, żebyś zrozumiał, jak daltonista widzi świat. Dzięki temu zrozumiesz, jakie niesie to trudności i na czym polega daltonizm.

Daltonizm – co to?

Zastanawiasz się, co to jest daltonizm? Definicja przede wszystkim wskazuje na nabyty lub wrodzony charakter tego zaburzenia wzroku. Poza tym kluczowe znaczeniem ma to, co widzi daltonista. W zależności od rodzaju może mieć np. problem z rozpoznaniem zielonego koloru, a nawet kłopot z rozróżnieniem czerwonego od pomarańczowego lub żółtego. Warto zaznaczyć, że to ma to związek z zaburzeniem percepcji barw, a to znowu wynika z niewłaściwej budowy siatkówki. Brakuje w niej jednego fotoreceptora, który jest odpowiedzialny za dostrzeganie czerwonego koloru.
Musisz zdawać sobie sprawę z tego, że istnieje częściowy daltonizm. Co to jest? Termin ten odnosi się przede wszystkim do dzieci, u których rozpoznano to schorzenie.

Rodzaje daltonizmu

Zauważ, że naprawdę różne odmiany może mieć daltonizm. Rodzaje są związane przede wszystkim z tym, jak funkcjonują poszczególne fotoreceptory i czopki. Przekonaj się zatem, czym wyróżniają się poszczególne odmiany daltonizmu.

• Achromatopsja – w tym przypadku zazwyczaj pojawia się całkowite nierozróżnianie kolorów, co jest spowodowane brakiem czopków lub ich większości.
• Trichromatyzm – wiąże się z mniejszym nasyceniem jednego z kolorów.
• Dichromatyzm – objawia się brakiem rozpoznawania zielonej lub czerwonej barwy.
• Monochromatyzm – w tym przypadku pacjent widzi jedynie czarny i biały kolor, a także odcienie szarości.

Daltonizm – przyczyny schorzenia

Dziedziczenie daltonizmu

Dużo częściej problem związany z rozróżnianiem kolorów dotyczy mężczyzn – włącza się w to również daltonizm. Dziedziczenie w takim przypadku jest powiązane z mutacją recesywną. Warto zaznaczyć, że gen, odpowiadający za to zaburzenie znajduje się w chromosomie X – mężczyźni mają tylko jeden taki gen, co automatycznie przekłada się na zwiększeniu ryzyka.

Jeśli daltonizm ma związek z dziedziczeniem, to ten problem pojawia się od razu po narodzinach. Po prostu już na etapie płodowym dochodzi do nieprawidłowości w budowie czopków siatkówki oka.

Inne przyczyny daltonizmu

Zwróć uwagę na to, że daltonizm może pojawiać się z powodów dziedzicznych. Niekiedy ma on również charakter nabyty, do czego może dojść na skutek m.in.:

• urazu siatkówki oka,
• powikłań po przyjmowanych lekach – dotyczy to przede wszystkim psychotropów,
• chorób oczu – szczególnie zaćmy, jaskry, retinopatii cukrzycowej, a także na skutek zwyrodnienia plamki żółtej,
• nadużywania alkoholu.

Jakie są objawy daltonizmu?

Często bardzo trudno jest dostrzec objawy daltonizmu – tym bardziej gdy ma charakter wrodzony. Po prostu pacjent nie zdaje sobie sprawy z tego, że postrzega poszczególne kolory inaczej niż inni. Jednak warto zwrócić uwagę na symptomy, które mocno wskazują na daltonizm. Objawy wówczas są związane przede wszystkim z brakiem umiejętności rozpoznawania barwy czerwonej, zielonej, żółto-niebieskiej bądź czerwono-zielonej. To znowu może doprowadzić do braku umiejętności prawidłowego nazywania danych kolorów. Konieczność intensywnego skupiania się na konkretnych przedmiotów prowadzi znowu do szybszego męczenia się oczu.

Kto to daltonista?

Wiesz już, czym dokładnie jest daltonizm, a zatem przekonaj się również, kto to daltonista. Przede wszystkim to osoba, która ma problem z prawidłowym rozróżnianiem kolorów. Właśnie z tego powodu pacjent może być dość niebezpieczny – dla siebie i otoczenia. Szczególnie dotyczy to ruchu drogowego, gdy konieczne jest dostosowanie się do sygnalizacji świetlnej. Z tego powodu daltoniści, choć nie ma przeciwwskazań do tego, żeby mieli prawo jazdy, to nie mogą zawodowo zajmować się kierowaniem pojazdów.

Pomimo tych ograniczeń daltoniści po zdiagnozowaniu tego zaburzenia mogą normalnie funkcjonować w społeczeństwie. Po prostu konieczne jest noszenie specjalnych okularów lub soczewek korekcyjnych. Z nimi możliwe jest dość skuteczne skorygowanie tego problemu w zależności od rodzaju daltonizmu.

Na czym polega widzenie barwne?

Widzenie barwne jest możliwe wtedy, gdy w siatkówce występują trzy rodzaje czopków. Każdy z nich reaguje na inną barwę – czerwoną, niebieską oraz zieloną. Dopiero gdy impuls trafia do mózgu, to otrzymujesz kolorowy obraz z rozróżnieniem także innych barw czy odcieni. Gdy zaburzone jest widzenie kolorów, to bardzo często wiąże się to z wadliwym funkcjonowaniem czopków, a to znowu może świadczyć o daltonizmie.

Czym jest ślepota barwna?

Bardzo często możesz spotkać się ze sformułowaniem ślepota barw – czy wiesz, na czym polega to schorzenie? Przede wszystkim wiąże się to z zaburzeniem rozpoznawania barw, co zazwyczaj jest utożsamiane z daltonizmem. Kluczowe znaczenie ma tutaj niezdolność do postrzegania różnic między danymi barwami, które są widoczne u innych osób.

Daltonista – jak widzi kolory?

Czy wiesz, jak widzą daltoniści? Tak naprawdę jest to uzależnione od konkretnego rodzaju tego zaburzenia wzroku. Warto podkreślić, że wbrew powszechnej opinii nie musi to być jednoznaczne z niedostrzeganiem żadnych barw – z czym często utożsamiany jest daltonizm. Jak widzi taka osoba? W wyjątkowych sytuacjach dostrzega świat w różnych odcieniach szarości – gdy mówimy o monochromatyzmie. Jednak najczęściej daltoniści nie rozpoznają zielonego koloru lub mylą go z czerwonym.

Zauważ, że to jak widzą daltoniści, nie ogranicza się jedynie do problemów z rozróżnieniem kolorów. W zależności od konkretnego typu może to również prowadzić do obniżonej ostrości widzenia lub kłopotów z przystosowaniem oczu do światła.

Jak przebiega leczenie daltonizmu?

Podejrzewasz u siebie lub u dziecka daltonizm? Leczenie możesz podjąć dopiero wtedy, gdy zostanie postawiona diagnoza. Dlatego konieczne jest to, żebyś udał się do specjalisty, który przeprowadzi badanie widzenia barwnego. Nie musisz się obawiać, bo taka kontrola nie jest bolesna. Zazwyczaj w tym celu wykorzystywane są specjalne tablice pseudoizochromatyczne. Dzięki temu okulista sprawdzi, czy rozróżnisz cyfry, mające inny kolor niż tło. Zwróć uwagę na to, jakie barwy mają te tablice. Daltonizm może mieć różne odmiany, więc poszczególne wersje, a przede wszystkim wykorzystane kolory wskażą na konkretny rodzaj zaburzenia.
Daltonizm wrodzony to nieuleczalna choroba, więc najlepszym sposobem na skorygowanie tego zaburzenia są specjalne okulary. Jednocześnie daltonizm nabyty w niektórych przypadkach można cofnąć. Najlepszym przykładem na to jest operacja zaćmy, która bardzo często przywraca zdolność widzenia barw. Choć pamiętaj, że jest to uzależnione od konkretnego schorzenia.

Okulary dla daltonistów – jak działają?

Daltonizm  wrodzony to nieuleczalne zaburzenie wzroku, ale nie oznacza to, że nie możesz z nim walczyć. Najskuteczniejszym sposobem na to odpowiednie soczewki. Jednocześnie musisz zdawać sobie sprawę z tego, że nie zawsze jest pewne ich działanie na daltonizm. Okulary tego typu wyróżniają się przede wszystkim tym, że filtrują światło, zanim dotrze do oka. Tym samym w znaczącym stopniu wpływają na jaskrawość, głębię oraz odcienie poszczególnych kolorów. Dodatkowo okulary blokują nakładanie się na siebie długości fal świetlnych np. zielonych i czerwonych. Tym samym nie dochodzi do dezorientacji mózgu. Jak daltonista widzi kolory z takimi soczewkami? Zyskują one prawidłową barwę, ponieważ mózg może je właściwie odczytać.

Okulary dla daltonistów – cena

Warto podkreślić, że okulary lub soczewki dla daltonistów mogą być naprawdę różne, a przede wszystkim korygować także inne wady wzroku np. krótko bądź dalekowzroczność. Taka wielofunkcyjność dość mocno wpływa na cenę za to rozwiązanie. Za nieco prostsze modele zapłacisz już ok. 400 złotych. Jeśli interesują Cię naprawdę solidne i indywidualnie dopasowane okulary dla daltonistów, to przygotuj się na wydatek w granicy 1500 złotych.

Czy występuje daltonizm u kobiet?

Skoro daltonizm najczęściej występuje u mężczyzn, to czy możliwe jest zdiagnozowanie tego zaburzenia u kobiet? Oczywiście, że tak. Warto jednak zauważyć, że daltonizm kobiecy jest dość sporadyczny, co ma związek z obecnością genów z chromosomem X.

Zwróć również uwagę na to, że zaburzenie widzenia barw występuje aż 16 razy rzadziej u kobiet niż u mężczyzn. Właśnie z tego powodu szacuje się, że zaledwie 0,5% kobiet na świecie boryka się z daltonizmem.

Daltonizm u dzieci – jak można zdiagnozować?

Twoje dziecko nie potrafi właściwie nazwać poszczególne kolory, myli barwy zabawek lub nie potrafi wskazać odpowiednie obrazki? W takim razie warto sprawdzić, czy nie doszło do zaburzenia widzenia barw. Po prostu udaj się do specjalisty, aby wykonał odpowiedni test. Zazwyczaj w tym celu wykorzystywane są różnokolorowe tablice, przedstawiające proste obrazki. Kontrast między poszczególnymi elementami jest niewielki, a tym samym dużo łatwiej można zdiagnozować daltonizm. Zauważ, że taki jest wykonywany już u trzy- i czterolatków.